................................................................................................

25 stycznia 2012 ukazał się II tom "Dziennika" Sławomira Mrożka - będzie to jedna z najważniejszych książek 2012 roku.

Rysunek Marka Raczkowskiego z "Przekroju"

Fragment artykułu Jacka Żakowskiego z wyborcza.pl, warto poznać ten punkt widzenia:


Kiedy dowiedzieliście się państwo, że istnieje coś takiego jak ACTA? Niewiele ważnych decyzji przygotowywanych było w tak szczelnej dyskrecji. I to nie tylko w Polsce.

Dwa lata temu Parlament Europejski jednomyślnie przyjął rezolucję domagającą się jawności negocjacji. I nic. Pół roku temu premier obiecał otwartą debatę w tej sprawie. I też nic.

To starcza, by trudno było potępić ataki hakerów na serwery władzy. Jestem po ich stronie. Gdy władza tak uporczywie spiskuje przeciw obywatelom, jej legitymacja staje się wątpliwa, a sprzeciw jest uprawniony. Przynajmniej w granicach, w których ten atak się mieści.

Zwłaszcza gdy nielojalność władzy wobec obywateli dotyczy sprawy poważnej. A ACTA wyrasta z tego samego groźnego procesu co kryzys. Ten proces, który genewskie Obserwatorium Finansów nazywa finansjalizacją, to postępująca zamiana relacji na transakcje. W przypadku ACTA chodzi o ugruntowanie w prawie międzynarodowym zamiany relacji twórcy i odbiorcy w transakcję dostawcy z nabywcą. Wedle logiki stosowanej w ACTA sensem twórczości przestaje być inspiracja, a staje się transakcja.

Od 30 lat finansjalizacja dewastuje kolejne sfery życia społecznego. Zamienia pacjenta w klienta, a lekarza w dostawcę usługi medycznej. Ucznia zamienia w nabywcę oferty edukacyjnej, nauczyciela czyni jej wykonawcą. Czytelnika czy widza przemienia w target reklamowy, wierzyciela w anonimowego posiadacza prawa do kredytu, które może w każdej chwili komukolwiek odstąpić, z adwokata czyni przedstawiciela prawnego, z dziennikarza - mediaworkera, z naukowca - dostawcę wiedzy lub innowacji itp. Istotą przestaje być treść relacji, a staje się wartość transakcji.

Wydawało się, że ta zamiana zwiększy efektywność. Kryzys pokazał, że zwiększa głównie liczbę i koszty transakcji. W większości dziedzin społeczna wartość od tego nie rośnie. A często maleje. W Ameryce, gdzie finansjalizacja zaszła najdalej, wydatki zdrowotne są najwyższe na świecie, a efekt jest dużo gorszy niż w wydających kilkakrotnie mniej krajach Europy.

Zwolennicy ACTA powołują się na prawa twórców do wynagrodzenia, bez którego twórczości podobno nie będzie, jak finansować. Ale ludzkość sporo dzieł stworzyła, nim kilkadziesiąt lat temu wymyślono "własność intelektualną". Chopin, Beethoven, Chaplin, Beatlesi, Picasso, małżeństwo Curie tworzyli przed finansjalizacją. Ludzie płacili za koncert, nuty, książki, obrazy, odkrycia. Potem mogły one krążyć, być reprodukowane i udostępniane swobodnie. Dopóki między twórcą a odbiorcą nie było korporacji, której jedynym celem jest wynik finansowy.

Rozmowa z badaczami polskich internautów: Mirosławem Filiciakiem i Alekiem Tarkowskim

(...)

- Równocześnie jednak nasz raport pokazuje, że uczestnictwo w obiegu nieformalnym zupełnie nie wyklucza kupowania dóbr kultury. Wręcz przeciwnie: ci, którzy zdobywają pliki z sieci, są najlepszymi klientami. Ściągający darmowe treści to co trzecia osoba kupująca książki i filmy oraz co drugi klient branży muzycznej. W ogóle tacy ludzie są bardzo aktywni kulturalnie, zwłaszcza na tle reszty Polaków. Wśród aktywnych internautów tylko co dziewiąty deklaruje, że nie przeczytał w minionym roku książki. Dla porównania z badań Biblioteki Narodowej wynika, że ponad połowa naszych rodaków nie miała w ciągu roku kontaktu z tekstem dłuższym niż trzy strony.

- To jest grupa, która zawsze uczestniczyła w kulturze, ludzie, którzy chodzą też do biblioteki, kina czy teatru. I teraz korzystają z jeszcze jednej, sieciowej, formy uczestnictwa. Wygląda też na to, że nieużywanie internetu wiąże się z nieuczestniczeniem w kulturze (z wyłączeniem telewizji, którą rozmyślnie, jako bierną formę uczestnictwa, wyłączyliśmy z naszych badań). Wiadomo, że z internetu korzystają ludzie raczej bogatsi, lepiej wykształceni, bardziej kulturalni, raczej młodsi. Ale też internet pogłębia podział na aktywnych i nieaktywnych kulturowo.

- Było dla nas niespodzianką, że szukając ludzi uczestniczących w obiegu nieformalnym, natrafiliśmy na kulturalną elitę. To paradoks, bo ci ludzie w jednej perspektywie są złodziejami, ale jeśli popatrzymy z innej strony, to okazuje się, że są nadzieją na lepsze jutro jeśli chodzi o uczestnictwo Polaków w kulturze. (...)

- A jak wstajesz? Facebook przy porannej kawie?

- Jak wstaję – nie mówię, że rano – to ja właśnie piszę, a nie czytam. To jest ta pierwsza rzecz, którą robię, zanim jestem zmęczony czymkolwiek innym. Z najbardziej świeżą głową, przy pierwszej kawie. I drugiej czasem.
Bo najgorsze jest to, jak człowiek był już na zakupach, zrobił to, tamto, ma już wszystkiego dosyć, i ma jeszcze pisać. Nie. Najpierw pisanie, a potem cała reszta. Wtedy człowiek ma przypływ dobrej energii i dobrego samopoczucia

Fragment książki:

Wychowałam się w mieście i uważałam, że jest to naturalne środowisko człowieka. Dom, szkoła, sklep, dyskoteka i biblioteka, chodnik i drzewa, które z niego wyrastają. Samochody, telewizja, lodówka, kurczaki w plastikowych torebkach, zupa w proszku i zimna butelka coli z bąbelkami. Łąka kojarzyła mi się z pijawkami, a las z grzybami, które się suszy i robi się z nich sos do kaszy gryczanej.

Nie dziwiło mnie to, że kwiaty rosną w klombach albo w doniczkach, a słonia można zobaczyć w zoo. W szkole wytłumaczono mi jak jest skonstruowany sejm i senat, więc rozumiałam co to jest polityka i czemu służy. W telewizji oglądałam różnych ważnych panów w garniturach. Mieli białe kołnierzyki i krawaty, otaczała ich grupa mniej znaczących osób, które otwierały drzwi, podsuwały mikrofony i krzesła. Jasno więc widziałam, że świat dzieli się na Ważnych i Nieważnych. Ważni mieli władzę i podejmowali decyzje o losie Nieważnych. Byli raczej nietykalni i nawet jeżeli robili coś jawnie głupiego, nie można ich było przenieść z grupy Ważnych do Nieważnych.